หลายคนคงมีช่วงเวลาที่รู้สึกอยากระคายเคืองบนผิวหนัง รู้สึกอยากจะเกาๆ เพื่อให้อาการคันนั้นหายไป ยิ่งเกามากเท่าไหร่ก็ยิ่งรู้สึกดีขึ้นเท่านั้น แต่รู้หรือไม่ว่า การเกาสามารถช่วยได้แค่บรรเทาอาการเพียงชั่วคราวเท่านั้น ไม่สามารถทำให้ความรู้สึกคันนั้นหายหมดไป ดังนั้น บทความนี้จะมาพูดถึงวิธีรักษาอาการคันที่ถูกต้องกัน
เวลาคันควรเกาไหม?
การเกาเวลาที่รู้สึกคันนั้นถือเป็นเรื่องปกติที่สามารถพบได้ในแทบทุกคน เแต่ในความเป็นจริงแล้วเป็นสิ่งที่ไม่สมควรทำเท่าใดนัก โดยเฉพาะการเกาแรงๆ บ่อยๆ จะส่งผลเสียต่อผิวหนังของเราได้ ยิ่งเราเกามากๆ ก็จะยิ่งทำให้ผิวหนังเกิดความระคายเคืองมากยิ่งขึ้น ส่งผลให้เรามีอาการคันมากขึ้นกว่าเดิม
วิธีแก้คันที่ถูกต้องทำได้อย่างไร?
อาการคันเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ หากต้องการหาวิธีแก้คัน ควรหาสาเหตุของอาการคันให้ทราบก่อน เพื่อที่จะได้ทำการรักษาที่ถูกต้อง ในกรณีที่มีอาการคันที่ไม่รุนแรง อาจป้องกันและรักษาได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้
1. รักษาอาการคันด้วยวิธีประคบเย็น
การรักษาด้วยวิธีประคบเย็น เป็นวิธีรักษาอาการคันเบื้องต้นที่ค่อนข้างง่าย เพียงแค่ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำเย็น หรือใช้ผ้าสะอาดห่อด้วยน้ำแข็ง แล้วนำมาประคบบริเวณที่มีอาการคันเป็นเวลาประมาณ 10-15 นาที วิธีนี้จะสามารถช่วยลดอาการปวดบวมของผิวหนัง และช่วยลดอาการคันได้
2. ใช้ครีมบำรุงที่เพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิว
ผู้ที่มีปัญหาผิวแห้ง ขาดความชุ่มชื้น มักจะมีปัญหาทางผิวหนังและมีอาการคันได้ง่าย การบำรุงด้วยครีมที่สามารถช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิวจะช่วยป้องกันการเกิดอาการระคายเคืองต่างๆ ที่นำไปสู่อาการคันได้
3. ใช้ยาทารักษาบริเวณที่มีอาการคัน
การรักษาด้วยการใช้ยาทาเฉพาะจุดจะช่วยลดอาการคันได้ ซึ่งการเลือกใช้ยาจะขึ้นอยู่กับลักษณะของอาการคัน ซึ่งจะแบ่งได้ ดังนี้
อาการคันทั่วไป
วิธีแก้คันสำหรับผู้มีอาการทั่วไป อาจบรรเทาอาการได้ด้วยการใช้ยาหม่อง หรือใช้ยาคาลาไมน์ (Calamine lotion) ทาผิวหนังบริเวณที่มีอาการคัน ตัวยาจะช่วยให้ผิวหนังรู้สึกเย็นๆ และทำให้รู้สึกคันน้อยลง
อาการคันที่มีอาการอักเสบของผิวหนังร่วมด้วย
ผู้ที่มีอาการคันลักษณะนี้อาจใช้ยากลุ่มยับยั้งแคลซินูริน (Calcineurin Inhibitors) เช่น ยาทาโครลิมัส (Tacrolimus) ยาพิเมโครลัส (Pimecrolimus) หรือยาสเตียรอยด์ชนิดที่ใช้ภายนอก (Topical steroids) เพื่อลดการอักเสบของผิวหนัง สำหรับยาสเตียรอยด์ที่ใช้ทาแก้คันจะมีทั้งแบบครีม โลชั่น และขี้ผึ้ง ยาในรูปแบบที่นิยมใช้กันมากที่สุดคือยารูปแบบครีม การใช้ยาประเภทนี้ควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรก่อนใช้ เพื่อป้องกันการเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยา
อาการคันจากการติดเชื้อรา
อาการคันตามส่วนที่อับชื้นของร่างกาย เช่น ข้อพับ ขาหนีบ ซอกนิ้วมือนิ้วเท้า และอาการคันในร่มผ้า มักเป็นอาการคันที่เกิดจากเชื้อรา ผู้ที่มีปัญหานี้สามารถรักษาได้ด้วยการใช้ยาฆ่าเชื้อราสำหรับใช้ทาภายนอก ซึ่งจะต้องทายาอย่างสม่ำเสมอจนกว่าจะหายขาด เพื่อป้องกันปัญหาเชื้อราบนผิวหนังที่จะกลับมาเป็นใหม่ได้
4. รักษาด้วยการรับประทานยา
การรับประทานยาเพื่อรักษาอาการคัน วิธีนี้จะใช้ยาแก้แพ้เพื่อลดอาการคัน คือ ยาต้านฮิสตามีน (Antihistamine) มักใช้ในผู้ที่มีอาการคันเนื่องจากปัญหาภูมิแพ้ ช่วยรักษาอาการภูมิแพ้ต่างๆ เช่น ลดอาการจาม น้ำมูกไหล ผื่นผิวหนัง และบรรเทาอาการคันได้
5. พบแพทย์เพื่อทำการปรึกษาและรับการรักษา
สำหรับผู้ที่มีอาการคันเป็นอย่างมาก หรือผู้ที่ต้องการหาสาเหตุของอาการคัน สามารถทำได้โดยการพบแพทย์ผิวหนัง แพทย์จะช่วยแนะนำวิธีการรักษาที่ถูกต้องตรงตามอาการได้เหมาะสมยิ่งขึ้น ในกรณีที่มีปัญหาผิวหนังเรื้อรังและไม่ทราบว่าเกิดจากอะไร แพทย์อาจทำการขูดผิวหนังบางส่วนเพื่อไปตรวจสอบหาสาเหตุเพื่อให้การรักษาที่ถูกต้องต่อไป
การคันเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งโดยทั่วไปแล้วสามารถอาการคันด้วยวิธีข้างต้นได้ สำหรับการใช้ยาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นยาสำหรับใช้ทาภายนอก หรือยาสำหรับรับประทาน หากเป็นยาที่ไม่คุ้นเคยหรือไม่เคยใช้มาก่อน ควรระมัดระวังในการใช้ยา เพื่อความปลอดภัยและป้องกันการเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกร เพียงเท่านี้ก็ช่วยให้คุณมีสุขภาพชีวิตที่ดี ไม่ต้องมีอาการคันมารบกวนการใช้ชีวิตต่อไป
