ใส่หน้ากากอนามัยจะทำให้เลือดเป็นกรดจริงหรือ?

ปัจจุบันมีการระบาดของโรคไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) โรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ทำให้หลายคนหันมาดูแลและป้องกันตนเองด้วยการสวมใส่หน้ากากอนามัยตลอดเวลา ทำให้หลายคนรู้สึกไม่สะดวกสบาย หายใจไม่ค่อยสะดวก และเกิดความกังวลว่าจะส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายหรือไม่ ทั้งนี้มีแหล่งข้อมูลบางแห่งกล่าวว่าการใส่หน้ากากนานเกินไปอาจทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรดได้ ซึ่งข้อเท็จนั้นเป็นยังไง บทความนี้มีความคำตอบ

ทำให้เลือดเป็นกรดได้จริงหรือ?

ข้อเท็จในเรื่องนี้ อ้างอิงจากข้อมูลที่นายแพทย์พิรัตน์ โลกาพัฒนา หรือ “หมอแมว” โพสต์ข้อความผ่านเพจ ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว ได้ข้อสรุปว่า

ไม่จริง และยังไม่พบงานวิจัยใดที่บอกว่าการใส่หน้ากากอนามัยนานๆ ในการทำงานปกติจะทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด ภาวะเลือดเป็นกรดไม่ได้เกิดขึ้นง่ายๆ ต่อให้ขาดอากาศออกซิเจน ก็จำเป็นต้องขาดอากาศมากๆ ถึงจะเกิดภาวะนี้ได้ การใส่หน้ากากนานๆ อาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้บ้าง ทั้งนี้แต่ละงานวิจัยก็มีความแตกต่างกันไป สรุปแล้วการสวมใส่หน้ากากเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้นได้ แต่ยังไม่พบข้อมูลเรื่องเลือดเป็นกรดได้ และไม่เคยมีรายงานว่ามีการเสียชีวิตจากการใส่หน้ากากอนามัย

“สำหรับคนที่ใส่หน้ากากอนามัย ควรใส่เฉพาะช่วงที่จำเป็น ส่วนผู้ที่มีความสามารถในการหายใจน้อยกว่าปกติ (เช่นอายุมาก มีโรคทางเดินหายใจ) หากเป็นไปได้ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ในพื้นที่เสี่ยงที่ต้องใช้หน้ากากนานๆ จะได้ลดการใส่หน้ากากลง การถอดหน้ากากหรือไม่ใช้หน้ากาก ควรดูความเสี่ยงเป็นหลัก และรักษาความสะอาดด้วย เพราะจังหวะการใช้มือจับถอดก็ถือเป็นช่วงที่มีโอกาสติดเชื้อได้เช่นกัน” นายแพทย์พิรัตน์ได้กล่าวไว้

ทางด้าน รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก็ได้โพสต์ข้อความผ่านเพจ อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์ ว่าการใส่หน้ากากอนามัยนานๆ ไม่น่าจะทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด

“ภาวะเลือดเป็นกรดจากระบบหายใจ เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น โรคทางเดินหายอุดกั้นใจเรื้อรัง การบาดเจ็บบริเวณหน้าอก ภาวะหรือโรคอ้วนซึ่งอาจทำให้หายใจลำบาก การใช้ยาที่มีฤทธิ์กดประสาทอย่างไม่เหมาะสมทำให้การหายใจลดลง การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินปริมาณที่พอดี ปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาท โครงสร้างของหน้าอกผิดรูปร่าง เช่น หลังค่อม กล้ามเนื้อหน้าอกที่เกี่ยวข้องกับการหายใจไม่แข็งแรง

จะเห็นได้ว่าการใส่หน้ากากอนามัยนั้น โดยรวมแล้วไม่ได้เกิดผลเสียจากการขจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย แต่อาจเกิดอาการ “ขาดออกซิเจน” มากกว่า ในกรณีของหน้ากาก n95″

…

“สรุปว่า หน้ากาก n95 ไม่ควรใช้ต่อเนื่องเกิน 1 ชั่วโมงจริง ไม่เช่นนั้นจะเกิดอาการขาดออกซิเจน … ส่วนหน้ากากอนามัยแบบธรรมดา สามารถใช้ต่อเนื่องได้หลายชั่วโมง เพียงแต่ต้องรักษาความสะอาดและใช้ให้เหมาะสม” อาจารย์เจษฎาได้กล่าวสรุปทิ้งท้ายเอาไว้

สรุปแล้ว การสวมใส่หน้ากากอนามัยเป็นเวลานานไม่ทำให้เลือดเป็นกรดแต่อย่างใด สามารถสวมใส่ได้อย่างเป็นปกติโดยไม่ต้องวิตกกังวล เว้นแต่หน้ากากประเภท N95 เท่านั้นที่อาจต้องเพิ่มความระมัดระวังในการใส่มากกว่าปกติ เพราะเป็นหน้ากากที่มีความกระชับมาก อาจทำให้หายใจลำบาก สำหรับบุคคลทั่วไปควรใช้หน้ากากอนามัยแบบธรรมดา ซึ่งจะเหมาะสมชีวิตประจำวันมากกว่า และทำให้หายใจได้สะดวกขึ้น